Schokkende resultaten onderzoek:
De jarenlange discussie over het gebruik van gekleurde maden bij het witvissen, was voor de NVVS aanleiding om een breed onderzoek te laten instellen naar het gebruik van toevoegingen aan aas en lokvoer in de sportvisserij. Bij het onderzoek van rode maden die bij hengelsportzaken waren gekocht, werden vervolgens hoge doseringen van de schadelijke kleurstof soedanrood IV geconstateerd.
Maden – larven van diverse vliegensoorten – zijn normaal crèmewit van kleur. Om ze voor de vis aantrekkelijker te maken, worden veel maden kunstmatig gekleurd en als aas voor de hengelsport in de handel gebracht. In het verleden was echter al aangetoond dat deze kleurstoffen schadelijk kunnen zijn voor mens en dier. In de tachtiger jaren bleek het vlees van palingen, baarzen en brasems in enkele wateren rood of blauw gekleurd te zijn. Uit onderzoek kwam naar voren dat deze verkleuring werd veroorzaakt doordat deze vissen gekleurde maden hadden gegeten. De gebruikte kleurstoffen waren kankerverwekkend en bovendien niet afbreekbaar.
Verbod :
Op grond van de toenmalige onderzoeksresultaten van het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek (RIVO) heeft de NVVS al in 1986 het gebruik van kunstmatig gekleurde maden tijdens alle activiteiten in NVVS-verband verboden. De aangesloten hengelsportfederaties en verenigingen werden verzocht om dezelfde maatregel te treffen en het gebruik van deze aassoorten ook in de vergunningen te verbieden.Dit advies vond brede navolging, maar het werd helaas niet door alle aangesloten organisaties overgenomen. De schrik zat er echter goed in en de verkoop van rode maden stortte na 1986 vrijwel volledig ineen. toch weer rode maden .Na enkele jaren verschenen er echter weer rode en anders gekleurde maden op de markt die met ‘milieuvriendelijke’ of ‘afbreekbare’ stoffen (de zogenaamde E-nummers) gekleurd zouden zijn. Veel sportvissers gingen de laatste jaren er daarom weer toe over om roodgekleurde maden te gebruiken. Bij NVVS-wedstrijden en ook in veel viswateren bleef het gebruik van alle gekleurde maden echter verboden. De NVVS stelde zich op het standpunt dat de onschadelijkheid van de nieuwe kleurstoffen niet was aangetoond en dat bovendien aan de waterkant niet kon worden onderzocht met welke stoffen de maden waren gekleurd.
Zowel het gebruik van rode maden als de handhaving van het verbod werden de laatste jaren echter een bron van discussies en ergernis.
Breed onderzoek:
De NVVS heeft daarom in 2004 een breed onderzoek laten verrichten naar het gebruik van additieven aan aas en lokvoer die bij de hengelsport worden gebruikt. Er werd daarbij gekeken naar stoffen als weekmakers, conserveermiddelen en kleurstoffen in lokvoer en (kunst)aas.
Bij dit onderzoek bleek dat alle door TNO in opdracht van de NVVS onderzochte monsters van rode maden van verschillende leveranciers hoge doseringen van de kankerverwekkende en niet-afbreekbare kleurstof soedanrood IV bevatten. De uitkomsten van het onderzoek van de rode maden zijn zeer schokkend en bevestigen de vermoedens van de NVVS dat er geen voedingskleurstoffen voor de rode maden worden gebruikt. Het blijkt niet mogelijk om levende wezens als maden ‘blijvend’ met afbreekbare kleurstoffen zoals E-nummers te kleuren. Dat geldt overigens ook voor de andere kleurstoffen die maden blauw, geel, groen of ‘brons’ kleuren. Soedanrood is uitsluitend toegestaan als kleurstof voor de zogenaamde ‘rode diesel’, een brandstof die alleen in de agrarische sector mag worden gebruikt. De kleurstof is daar niet schadelijk omdat hij in de motoren verbrandt. In de andere aassoorten en lokvoeders werden bij het onderzoek geen verdachte stoffen aangetroffen. Voor lokvoeders en boilies worden over het algemeen wel E-nummers gebruikt, aangezien die in voedingsmiddelen stabiel blijven.
Stop gebruik gekleurde maden :
Het feit dat het gebruik van rode maden inmiddels weer wijdverbreid is en deze maden allemaal met de zeer schadelijke stof soedanrood IV blijken te zijn gekleurd, heeft de NVVS met spoed doen besluiten de volgende maatregelen te nemen:
* overleg met de leveranciers en importeurs van gekleurde maden om de handel hierin met onmiddellijke ingang te stoppen;
* brief aan de winkeliers om met de verkoop van alle gekleurde maden te stoppen;
* brief aan de hengelsportfederaties en de aangesloten hengelsportverenigingen om het gebruik van gekleurde maden met onmiddellijke ingang totaal te verbieden bij hun evenementen en in hun vergunningen;
* via de hengelsportpers en op andere wijzen de sportvissers op de gevaren van het gebruik van gekleurde maden te wijzen. Gevaren voor hun eigen gezondheid, die van de vissen en het milieu. Inmiddels heeft een gesprek met de belangrijke handelaars en importeurs van gekleurde maden plaatsgevonden. Daar stond men in principe niet afwijzend tegenover een stop op de handel in rode maden.
De NVVS is er van overtuigd dat iedereen de ernst van de situatie inziet en dat daardoor het gebruik van alle gekleurde maden zeer snel en definitief tot het verleden behoort. Voor de hengelaar moet duidelijk zijn dat de geringe vangstverbetering totaal niet opweegt tegen de risico’s die aan het gebruik van gekleurde maden zijn verbonden. En als iedereen met gewone – ongekleurde – maden vist, zijn de vangkansen voor iedereen weer even goed!
Gepubliceerd op vrijdag 18 februari 2005